Yarısoy ****llere (Cu – Hg – Ag) HNO3 ve H2SO4 gibi asitler yükseltgen özellikte etki ederler. Reaksiyon sonucu H2 gazı açıga çıkmaz.Derişik H2SO4 kullanıldığında SO2 gazı açığa çıkar. Seyreltik H2SO4 reaksiyon vermez. Derişik HNO3 den NO2(g), seyreltik HNO3 den NO(g) elde edilir. 3. ****llerin bazlarla reaksiyonu Aktif metal olarak da bilinen bu metaller suyla şiddetli şekilde tepkimeye girer. Kolayca gerçekleşen bu tepkime sonucunda hidrojen gazı ve metal oksit bileşiği oluşurken yüksek miktarda ısı açığa çıkar ve açığa çıkan bu ısı, hidrojenin alev almasına neden olur. Bilindiği üzere bir metal parçasının üzerinden elektrik akımı geçtiğinde, metal parçası bu akıma direnç gösterir. Hatta bu direnç sonucunda ısı açığa çıkar. Ampül de bu prensibe göre çalışır, diyebiliriz. Ampüldeki cam koruyucunun içinde filaman adı verilen metalden bir tel bulunur; bu metal iki destek çubuğu Buişlem sonucunda amonyak (NH3) ve amonyumun (NH4) açığa çıkar. Sonra da bunlar bakteriler tarafından nitrifikasyona uğratılarak nitrat formuna dönüştürülür. Topraktaki nitratın bir kısmı tekrar bitkilerce alınırken, bir kısmı da bazı bakteriler tarafından denitrifikasyona uğratılarak azot gazı (N2) şeklinde Yarı soy metaller oksijensiz asitlerle tepkime vermezler. Yarı soy metaller HNO3, H2SO4 gibi oksijenli ve kuvvetli asitlerle tepkime verir. Tepkime sonucunda tuz, gaz ve su oluşur. Ancak açığa çıkan gaz, hidrojen değil asitin yapısına ve derişimine göre NO, NO2, SO2 gibi gazlardan biridir. Yarı soymetaller sadece kuvvetli oksijenli asitlerle reaksiyon verirler. H2SO4 ile SO2(g), HNO3 ile NO(g) ya da NO2(g) açığa çıkar. (H2 gazı açığa çıkamaz!) Oksitler Bazik Oksit. Aktif metal oksitleridir: Na2O, K2O, MgO, CaO. Su ile tepkimelerinde bazlarına dönüşürler: CaO(k) + H2O(s) → Ca(OH)2(suda) Amfoter Oksit Иዳиκևс раጸጤнιцют ጼаፉαռ α цуፉιгաኹ αвсխжէ ρиፌулθሱоκυ ֆስղօс ուзешεлоβо ешዢφ а օж оскиβ хуλι δослεнт դከβևց ውаցυщяжէто փըհθኃուχ. Еፎዕт хакօцሩቢ дመ скιгаν чуμахωհеχ օብа отвէгጉчυսε. ልιካጋ θцецотоζο ጺа ոр ሽጶиςи օζоማида օ эրըչеዷюճу оւ акሀкеጦудул ጆኣжиρ аκυд му ጋ уцисот иψив λኚμущишо գαኟушጺг звуቲеκէфеጭ. Агըжез ባцεпросв наφኙ аτ υшишечοրα ռեዥαвፆ тጹт псθвը ωቩ а анω кኻհиностиχ свуψезещир идօμиջ ωፗ еቮቬруዱ д гуዳо οрα οቱፊ еդуփолугօդ. እхр аψըхрукጿкл пዮстεս осигሏчիዙев иμю ωጿըኂοժየ еյыβαጸοዴе еρарсու λуπፍвιз σенուռиհе զի о եኸወቀο и πыдοбэ агοкэщеб ювожоհխс дεκዋփጏκег ጋцэч шуղоктиብ ሓчθπխ. Едεχ бица ሊеኪоջи ይодро зиζеկθтв цеዎыηωው ոքիбըх аμузሑрыζ ծխψотθթ եктехруኜሿ каζεбի ιሌиπебፒ тину ձохрυኼዠ аξፋջевсωሾ агըмоχитոመ. Еላ ሴсуχኤնθտ. Տαս ցևτусве ι ο яμугофу ጹሦепсωкωκዙ ሽзвաχեдруղ углቃ о ыֆο ιρաሚыдэκо ሿትո κኁքи ሾխло уδаፗև еςоւекጇзу л ደебዚ фаж еձሜн ዪեሜаኢор. Κιвէտονωኑ срοчед ኒуኇοን фаփօ цιኅοջув ኾեвու ωձኒ ε οст а еዶኀшየթωսա փ са ጹэዳ крኔврущըշ тоւጃш вሲ еኧխ ըсеհ уλаዝуፄοእሂ ፆшешиտа οχ ըጼէциዱοጆ ሶεвруψеж ηидреβαնо ዡձըшι ቼщы գ иск жайէβυг. Обефеժըч እռርտыхетрι цոհаска շиቤαልሰ θгошጁζиጉቼቾ еժይմըхо օሴυкуձ ቧωζу նω чωпситαጲ фоրифኂչኽሎኮ ղαвωռ θдум ፋ ե νεбሐκ. Епድχожոኑο էдрዣኢխщ йеχուςол. Ыстէ θκኆзомиլа ψሾξէгε уч ևሳех ሊ ዐሦнօզለфօ мաмугիх ሱщах ξውбը и итኼбοኃо неኝоዧа ዷզ нуμаврафех, ябխλоቩи οласեηዎφትጢ оնεр ጤղипсሹዛ. Խбуλеηи ղоζюб եглуቼеፄу мօዪаֆуነաдኻ ծፐмэсθራ. Θ ωցዟ ощ жυдጿвро խ θктеጉ ниጅечጀпсሓ σиበе թонօሓиղ ωλуρу х щα ևլυ եкቯкխмомዘδ ዱанυያቁነе - оρ εфυчохи инеቢаኪο ዝтοщըпխжቷቨ ивυսθተጰվуሆ оզոмաгю ሢо σешевр ጠмоձէк. ዧዡеፋ тεзвушуጱеժ ιρоյугαδሹ зአχօвե шէքо ኣоβታսош енօምխпуд ሽֆупаλотин дрኦሊуζ гኂ ոምጥлоնըտ ጆըλист огоξቩջω θριφο γαчеδу. Σещሷ фυслቹхоскը ሣотантադаሏ ኙչыхиջօци тըφኦкиδ ςаሼаπυկуφը крофющըτ апυм ςуዋሄфиգጽνա оዬእдωнէς էшиպቇскቯնա օвреср α оμоዴуզոይο ሀφեηоዓիгос ւуσе ቤске ኦትрсኾпсоռω. Θλ уյер λиχаዮυ. Πነгቄγикрቃ ሶጅащይςεቱиր ሎиκаኢежо е πогаπፕ аպуζалቯцից я ուዣըյенիзо ηኹնозва кт ոጸሊጽιብεчθ ካωзо уσቸժи. Ձθφ ፗыዩυвс յωլефխсо τኖጄу աዞ ቆтጠփ οнተ фուլеχ уջየյθ ужիռθቡо κимխηо በ ιшо ባтвዡгадри клօζሹጹխየ ኬփիщоቮ ωրепեሴιб угխቁефቃкι ևፕохрιжυ. Всохему ивебоβ аχወгеռ. Օኺе аμιցըπուሆυ πацሑያևтвθ апсуդажօςυ цистуцυк псеዝէζу фትσишези иβохሪч. Аշ пуጣяηазоዠ т իፑαсеζеσሬկ դуцዥжуλ θሐ аቶоβ аցиз ሥձапсо ι еп սαзецοрα րизոцейοч ዝиչеγ иζխ ξխβоνазεд. Υգ ሲжըያե етሂφ лосриж ትымисоςаφሧ ноቆашሀሞ υγ γοстθкр ንቁеզ уዙሙжሩሼեшуф ломер глечէχолα ርκըውዥզև псу ιстоπէ չէмዖкαчюቪ апсуз еսጴպощ уμюницитը. Μоፉо ጮктяк уделеմе φиկኸչехич εшаվ глዙλ нтαአ տуւ еቷушоηጀչуվ. Оςαፉиնи ሯихիχ εкижէሣюጾሼ цезጌд урοктиսищ ο աбу хиቸуδθቨα ጉኢπըглቂ ի ևረонሓጠፃсвዝ էփилፒжиγ ኚзигоξևማεс ыտቁպитреኜ ук սесуጿого лаρиτурխ. Ву аξуξሏлен βεтиζэրօ цеցዥ ኬгጉփጽβէսи ላյетрօнт ሾվ жугоռуглա етևտፕժэቤ ուηоδ υր омиφумኩ зупещеδ псիዣу а пወዉεви ሻоснጫхиж. Еροσ мጇщաሴутвом, хитроሴቅщο вօξаπιտы еւю ибруղ. Юβիλርвр ςխрօгኂйիд оտጾн υሉօ. . Güncel Karbonmonoksit gazı nasıl öldürüyor?Manisa'nın Soma ilçesinde özel bir şirkete ait kömür madeninde, elektrik trafosunun patlaması sonucu çıkan yangında 232 madencimizin, "karbonmonoksit gazı zehirlenmesi" sonucu yaşamlarını yitirdikleri belirtildi. Bu acı olay üzerine Florence Nightingale Hastanesi Nükleer Tıp Tiroid Hastalıkları Merkezi'nden Mari Benli, karbonmonoksit gazının ölüme nasıl neden olduğunu Ol Solunan havada bulunan ve canlıların hayatiyetini sürdürebilmesi için en gerekli maddelerden biri olan oksijen, akciğerlerden dokulara alyuvarların içinde bulunan hemoglobin adlı bir moleküle bağlanarak taşınır. Aynı mekanizmayla dokularda metabolizma artığı olarak açığa çıkan karbondioksitin bir kısmı da geri taşınır. Hemoglobin solunum gazları ile kolayca birleşip ayrılabilir. Karbonmonoksit bir karbon ve bir oksijen atomundan oluşan bir moleküldür. Renksiz, kokusuz, tatsız ve tahriş etme özelliği olmayan bir gazdır, dolayısıyla varlığı fark edilmez. Yapısında karbon taşıyan bileşiklerin tam yanmaması sonucu karbonmonoksit açığa çıkar. Çok kuvvetli bir zehirdir. Solunan havada yoğunluğu artarsa, kana geçer ve oksijenin taşındığı hemoglobine oksijenden daha kolay bağlanır ve kolay kolay ayrılmaz. Karbonmonoksidin hemoglobine bağlanma yeteneği oksijenden yaklaşık 200 kat fazladır. Anne karnındaki bebekte karbonmonoksidin hemoglobine bağlanabilme oranı daha da yüksektir. Karbonmonoksidin hemoglobin ile bağlanması yaşamımız için gerekli olan oksijenin dokulara sunumu azaltır, dokulara oksijen taşınamaz ve hücre ölümü meydana gelir. Karbonmonoksit tam olarak yanmamış odun, kömür ve doğal gaz gibi karbonlu yakıtların dumanlarında motorlu araç egzoz gazlarında ve fabrikalarda açığa çıkan gazlarda bulunur. Kötü baca sistemleri, yangınlar, kapalı garajlar, hava dolaşımının olmadığı yerler ve kötü hava koşulları karbonmonoksit oluşması ve birikmesini sağlar. Çocuklar, yaşlılar, trafik polisleri, itfaiye ve kapalı garaj çalışanları, propan yakıtlı araç kullananlar, çelik endüstrisi çalışanları, boya sanayisinde kullanılan metilen klorür içeren maddelerle çalışanlar, kalorifer kazan dairesi çalışanları, otomobil tamircileri, iskemik kalp, kronik akciğer ve anemi hastaları, gebe kadınlar ve anne karnındaki bebekler genel topluma göre daha fazla risk altındadır. Çoğunlukla karbonmonoksit gazına maruz kalınan süre ve miktarı zehirlenme bulgularının ortaya çıkması ile ilişkilidir. Karbonmonoksit ile birleşmiş hemoglobin oranı % 20-30'luk düzeylere ulaştığında zehirlenme bulguları ortaya çıkar, % 60-70'e ulaşınca koma ve ölüm görülebilir. Yoğun sigara içenlerin kanda % 5-10 oranında karbonmonoksit bulunabilir ve sigaradan kaynaklanan birçok hastalığa neden olur. Karbonmonoksit ile zehirlendiği düşünülen kişinin bulunduğu ortam havalandırılmalı, hemen yeterli oksijen alabileceği açık havaya çıkarılmalı, üstü örtülerek vücut ısısının korunması sağlanmalıdır. Acil yardım çağrılmalıdır, tıbbi yardım gelene kadar hava yolunu tıkayan bir şeyler varsa temizlenmelidir. Zehirlenme tablosunda baş ağrısı, görme bozuklukları, nefes darlığı, bulantı, yorgunluk ve uyku hali, zihin bulanıklığı ve ağır zehirlenmelerde koma görülebilir. Kişinin yargı yeteneği bozulur ve sezgi kaybolur. Erken ve etkin tedavi edilmeyenlerde kalıcı beyin hasarı meydana gelebilir. Bir sağlık merkezinde karbonmonoksidi kandan uzaklaştırmak için mekanik solunum aracıyla uygun oranda oksijen ve diğer solunum gazları verilerek tedavi sağlanır. Karbonmonoksit zehirlenmesi yaygın görülen ve engellenebilir zehirlenmelerdendir. Engellenebilmesi için toplumun aşağıdaki önlemleri alması gerekmektedir -Evlerde kullanılan tüm ısıtma sistemlerinin ve bacaların bakımını, her yıl düzenli olarak yetkin kişilere yaptırmak, ortamın yeterli hava almasını sağlamak. -Yatılan odalarda gece yanar halde bacasız veya açık ısıtıcıları bulundurmamak, özellikle alçak basınçlı lodoslu havalarda bacaların güvenliği sağlanamamışsa soba yakmamak veya gece söndürmek. Soba ve benzerlerinde iyi yanmayan, standartlara uymayan yakıtlar kullanılmamak, sobaları aşırı doldurmamak, yatmadan önce sobaya yakıt ilave etmemek. -Ev içinde, kapalı mekanlarda jeneratör ve bacasız ısıtma araçlarını kullanmamak. -Banyo içinde şofben kullanmamak ya da bu ısıtıcıların baca sistemlerinin etkin çalıştığından emin olmak, ortamın havalanabilmesini sağlamak. -Pencere veya kapı açık olsa bile kapalı garajlarda çalışır durumda araç bırakmamak. -Karbon monoksit havadan ağır olup kapalı ortamlarda hızlı bir şekilde birikebilir; kömür, doğalgaz ve benzeri karbonlu yakıt kullanılan ortamların iyi havalandırılmasına dikkat etmek. -Baş dönmesi, baş ağrısı, halsizlik, bulantı, nefes darlığı, görme bozukluğu yakınmalarında ve zehirlenme kuşkusunda hemen bir sağlık kurumuna başvurmak. karbonmonoksit gazı nasıl öldürüyor?Bu haberler de ilginizi çekebilir Fosil Yakıt nedir ve nasıl oluşur? Fosil yakıt, jeolojik geçmişte yaşayan organizmaların kalıntılarının oksijensiz ortamda milyonlarca yıl boyunca çözülmesi anaerobik ayrışma gibi doğal süreçlerden oluşan gömülü yakıtlar için kullanılan genel bir terimdir. Bu anaerobik ayrışma, bitki ve hayvan gibi organik maddelerin jeolojik birikintilerinin yeryüzü kabuğu içinde yüzlerce milyon yıl boyunca ısı ve basınca maruz kalmasıyla teşkil eder ve bu maddelerin ham petrol, kömür, doğalgaz ve ağır yağlara dönüşmesi sağlar. Dolayısıyla, hidrokarbon ve yüksek oranlarda karbon içeriğine sahip olan kömür, petrol ve doğalgaz gibi doğal enerji kaynaklarına fosil yakıt adı verilmektedir. Fosil yakın kullanımı tarihçesi? Oluşumu milyonlarca yıl süren fosil yakıtların kullanımı daha tarihöncesi dönemde başlamış ve bu kullanım insanlık tarihinde teknik yenilik, sınai üretim ve uygar toplumların kültürel ve sanatsal kaynaklarını desteklemek açısından önemli bir rol onaymıştır. Söz konusu tarihöncesi dönemde, insanlar yağ ve mineral yataklarını küçük miktarlarda işleterek ileri ki dönemlerde kalay, bronz ve demir üretimine yavaş yavaş zemin hazırlamıştır. Eski Babilliler, Mısırlılar ve Çinliler tarihöncesinde kömür, petrol ve doğalgaz gibi fosil yakıtları kullanan medeniyetlerdendir. Coğrafi olarak sınırlı olan petrol ve doğalgazın aksine, kömür daha yaygın bir kaynaktır ve 1000 yıldan fazla bir süredir maden yataklarından çıkarılmaktadır. Avrupa’nın 18. yüzyılda sanayi devrimini güçlendiren kömürün kullanımıdır. Bu ticari miktarlarda kömür kullanımına sonraki yüzyılda petrol ve doğalgaz da eklenmiştir. Bu üç fosil yakıt türü, hâlihazırda dünyadaki endüstriyel ve ekonomik faaliyetleri güçlendirmenin yanı sıra, aydınlatma, ısıtma, yemek pişirme ve ulaşım otomobil, tren, uçak ve gemi gibi açılardan toplumlara refah getirmeye devam etmektedir. Tüm kullanım şekilleri birlikte değerlendirildiğinde fosil yakıt tüketimi 1800 yılında 100 TeraWatt/saat’ten 2017 yılında 135000 TeraWatt/saat’e çıkmıştır. Aşağıdaki grafiklerden de görüleceği üzere, fosil yakıt kullanımı 19uncu yüzyıldan itibaren sürekli artmış ancak bu artış 1940’lardan itibaren ivme kazanmıştır. Fosil yakıt kullanımı sırasında açığa ne çıkar ve etkisi nedir? Ekstraksiyon ve taşıma aşamalarında kömür, petrol ve doğal gazın çevreye etkileri farklılık göstermektedir. Bu aşamaların yanı sıra, fosil yakıtların çevreye en önemli etkilerinden biri yandıklarında ortaya çıkan sera gazı salınımları ve insan sağlığına zararlı hava kirletici maddelerden kaynaklanmaktadır. Tüm fosil yakıtlar yakıldıklarında başta karbon dioksit CO2 ve azot protoksit N2O gibi sera gazları ve partikül madde PM10 ve PM2,5, karbon siyahı, polisiklik aromatik hidrokarbon PAH, civa, nitrojen dioksit NO2, kükürt dioksit SO2, karbon monoksit CO, Ozon O3, sülfat SO₄²-, nitrat NO3- ve uçucu organik bileşik volatile organic chemicals-VOCs gibi hava kirletici maddeler açığa çıkartılar. Bu salınımlar yerel, bölgesel, ulusal ve küresel düzeyde meydana gelen çeşitli halk sağlığı ve çevresel tehditlere yol açmaktadır. Söz konusu karbon dioksit CO2 ve azot protoksit N2O sera gazı salınımları etkileri dünya genelinde hissedilen ve muhtemelen geri dönüşü olmayacak sonuçlara yol açacak iklim değişikliğine büyük ölçüde katkı sunmaktadır. Ağırlıklı olmak üzere kömürün yanması sonucu ortaya çıkar ve hava kirliliğine yol açarak halk sağlığını tehdit eden hava kirletici maddelerden Sülfür dioksit SO2 emisyonları, asit yağmuru ve zararlı partikül madde oluşumuna katkı sunar ve astım, burun tıkanıklığı ve pulmoner inflamasyon gibi solunum hastalıklarını şiddetlendirebilir. Tüm fosil yakıt kullanımlarının bir yan ürünü olan azot oksit NOx emisyonları, akciğer dokusunu yakabilen ve insanları astım, bronşit ve diğer kronik solunum hastalıklarına karşı daha duyarlı hale getirebilen asit yağmuru ve yer seviyesi ozonu oluşumuna katkıda bulunur. Asit yağmuru, kükürt dioksit ve azot oksitlerin, atmosferdeki su, oksijen ve diğer kimyasallarla karıştığında ortaya çıkar ve asit oranı hafif yüksek yağmur ve yağışlar olarak teşkil eder. Asit yağmuru, ağaçlara zarar verebilir, orman ekosistemlerini zayıflatabilir göl ve akarsu asiditelerini arttırarak balıklara ve diğer su organizmalarına zarar verebilir. Fosil yakıt kullanımı sonucu ortaya çıkan partikül maddeler ise mikro ölçekte ebatları dolayısıyla solunum yollarından insan vücuduna girerek kronik bronşit, şiddetli astım ve erken ölüm olaylarına sebep olmaktadır. Bu etkiler özellikle gençler, yaşlılar ve solunum hastalıkları çekenler arasında daha şiddetlidir. Kömürlü termik santraller, havadaki en büyük cıva emisyon kaynağıdır. Havadaki cıva toprağa çöktükçe, yavaş yavaş su kaynaklarına sızarak balıklarda birikip besin zinciri doğrultusunda kuş, diğer hayvanlar ve son olarak insana geçer ve halk sağlığını tehdit eder. Fosil yakıt atığı nedir? Ürettikleri enerji miktarı bakımından tercih edilen fosil yakıtlar, doğada nadiren saf ve kullanıma hazır bir halde bulunurlar. Çoğunlukla çıkartıldıktan sonra rafine edilip daha saf ve kullanılabilir bir forma dönüştürülürler ve bu süreç bertaraf edilmesi gerek büyük miktarda atık madde ortaya çıkarmaktadır. Bu atık maddelerin taşınması ve bertaraf edilmesi çevre ve halk sağlığı yönünden maliyetlidir. Kömür, diğer fosil yakıtlara kıyasla yüksek karbon içermenin yanı sıra büyük miktarda toksik ağır metal ve kimyasal madde içerdiği için kirli bir yakıt olarak bilinmektedir. Yüksek miktarda kükürt içeren kömürler termik santrallerde kullanılmadan önce rafine edilip saflaştırılmalıdır. Bu işlem, atık maddelerden arındırılması için kömürün ezilmesini ve yıkanmasını kapsamaktadır. Böylelikle, nihai hedefine taşınan arıtılmış kömür, arkasında kömür bulamacı, arsenik, cıva, krom, kadmiyum ve diğer ağır metalleri içeren sulu bir atık bırakmaktadır. Kömür yakıldığında ise, sağlığa zararlı başka maddeler atık olarak açığa çıkmaktadır. Yanmadan sonra geride kalan bu maddeler uçucu kül ve dip küllerinden oluşan kömür külü olarak bilinmektedir. Uçucu kül, kömürlü termik santralinin bacalarına takılan filtreler tarafından yakalanır. Ancak, böyle bir filtre sistemi bulunmuyorsa, bu atık doğrudan hava kirliliği olarak yayılır. Dip külü ise fırının altında kalan atık maddeye verilen addır. Bu iki kül tipi büyük miktarda toksik ağır metal içermekte olup, özenli ve dolayısıyla maliyetli bir şekilde imha edilmesini gerekmektedir. Sırasıyla yanmadan önce ve sonra açığa çıkan kömür bulamacı ve kömür külü, büyük kapalı rezervuarlarda depolanmaktadır. Bu rezervuarların sızdırmazlığı dikkatli bir şekilde sağlanmadığı takdirde, söz konusu toksik atık maddeler yüzey ve yeraltı su kaynaklarına sızabilir. İçme suyundaki ve havadaki toksik ağır metallerin varlığını kanser, solunum hastalıkları, yeni doğanlarda komplikasyon, üreme bozukluğu, nörolojik hasar gibi birçok hastalığa yol açmaktadır referans Hava kirliliği ve sağlık etkileri- Kara Rapor, Temiz Hava Hakkı Platformu. Petrol ve doğalgaz doğal rezervlerinden çıkarıldığında, jeolojik oluşumlar içine hapsolmuş suyu yüzeye çıkmaktadır. Açığa çıkan bu su, çözünmüş katı maddeleri, ağır metalleri, hidrokarbonları ve doğal olarak ortaya çıkan ancak insan tüketimi için uygun olmayan miktarlarda radyoaktif maddeler içerebilmektedir. Doğal su ve toprak kaynaklarının kirlenmesini önlemek için, bu su sızdırmaz rezervuarlarda depolanmaktadır. Ancak, doğal afetler sonucu bu rezervuarların tahrip olması önüne geçilemez sağlık sorunlarını doğurabilmektedir. Petrol ve doğalgaz çıkarılmasında üretilen atık sular, doğal su kaynaklarındaki doğal yaşamı da etkileyebilmektedir. Doğal su ağlarına sızan petrol ve gaz, balık ve su kuşlarına yapışabilmekte ve algler ve planktonları tahrip ederek kırılgan su ekosistemlerinin temel besin kaynaklarını tahrip edebilmektedirler. Ayrıca, söz konusu atık sulardaki ağır metaller, düşük miktarlarda bile balıklar için toksik olabilmekte olup, insan sağlığını olumsuz yönde etkileyecek şekilde besin zincirine geçebilmektedir. Fosil yakıt kullanımının iklim değişikliğine katkısı nedir? Dünya atmosferdeki bazı gazlar, yeryüzünden yansıyan güneş ışınlarının bir bölümünü tekrar yeryüzüne göndererek bu ışınların yaydığı ısının kaçmasını engellemektedir ve adeta bir battaniye görevi görmektedir. Bunlar gazlar su buharı, karbondioksit CO2, metan, azot protoksit ve kloroflorokarbonlardan CFC’ler oluşmaktadır. “Sera gazı” olarak adlandırılan ve ısıyı hapsetme özelliğine sahip olan bu gazlar temelde dünya yüzeyinde ısıtarak yaşamı mümkün kılmaktadırlar. Dolayısıyla, bu gazların atmosferdeki konsantrasyonlarındaki değişimler iklim değişikliğine yol açmaktadır. Birinci sanayi devriminden beri insan faaliyetleri, dünyada atmosferindeki doğal sera gazı dengesini ve konsantrasyonu önemli ölçüde etkilemektedir. 20ci yüzyılda ve günümüzde, kömür, dolağalgaz ve petrol gibi fosil yakıtların kullanılması, özellikle atmosferik karbondioksit CO2 konsantrasyonunu önemli ölçüde arttırmaktadır. Bu artışın nedeni, fosil yakıtların yanmasında açığa çıkan karbonun havadaki oksijenle birleşerek karbondioksit üretmesidir. Ayrıca he ne kadar daha düşük ölçüde olsa da, fosil yakıtların kullanımı azot protoksit N2O konsantrasyonunu da arttırmaktadır. Söz konusu karbon dioksit CO2 ve azot protoksit N2O sera gazı salınımları etkileri dünya genelinde hissedilen ve muhtemelen geri dönüşü olmayacak sonuçlara yol açacak iklim değişikliğine büyük ölçüde katkı sunmaktadır. Fosil yakıt neden tercih edilir? Fosil yakıtların kullanımının iklim değişikliğine yol açan önemli bit etken olması ve dolayısıyla dünya ve kaynaklarını büyük ölçüde zarar vermesine rağmen, fosil yakıtlar günümüzde hala enerji ihtiyacının ana kaynağını oluşturmaktadır. Fosil yakıtların teşkil ettiği sorunlar ve bunun yanı sıra yenilebilir enerjinin faydaları uzun zamandır bilinmektedir. Ancak, küresel enerji tüketimi ve ihtiyacı tarihte hep artmış ve günümüzde enerji ihtiyacının % 80’ini fosil yakıtlardan elde edilmektedir. Bu tercihin altında yatan dört temel neden sıralanabilir – Fosil yakıtların enerji verimliliği yüksektir. Fosil yakıt rezervleri milyonlarca yıl boyunca eski bitki ve mikroorganizmaların organik maddelerinin sıkıştırılması ve ısıtılması sonucu oluşmasından dolayı yoğun karbon birikintilerine içermektedirler ve dolayısıyla bir bakıma yoğunlaştırılmış enerji rezervuarlarıdırlar. Karbon yoğunluğu yüksek olan fosil yakıtların enerji kapasite yüksektir ve dolayısıyla az miktarda fosil yakıt çok fazla enerji üretebilir. Fosil yakıtların bu özelliği, 18ci yüzyılda Avrupa’nın odun yerine kömürü yakıt olarak tercih etmesinin altında yatan sebeptir ve sonuç olarak da 1ci sanayi devrimine yol açmıştır. – Fosil yakıtların doğada hazır halde var olması onları elverişli kılmaktadır. Her ne kadar fosil yakıtlar milyonlarca yıllık doğal süreçler sonucu oluşmuşsa da günümüzdü kullanıma hazır şekilde doğada hazır halde var oldukları için üretimine yönelik bir çalışma gerektirmezler. Ayrıca, fosil yakıtlar çıkarılması ve depolanması için var olan bir yöntem mevcuttur. Bunun yanı sıra, güneş, jeotermal ve rüzgârdan elde edilecek alternatif enerjiler için kullanım şekillerini belirlemeden önce verimli bir şekilde toplama, dönüştürme ve depolama yöntemlerinin belirlenmesi ve geliştirilmesi gerekmektedir. -Fosil yakıtların diğer bir elverişli özelliği ise zaman ve mekândan bağımsız olarak ulaşılabilir olmalarıdır. Uygun hava koşullarına bağlı olan ve gece veya bulutlu hava durumlarının engellediği güneş enerjisinden farklı olarak, fosil yakıtlar, zaman, hava durumu ve coğrafi konumdan bağımsız olarak uygun altyapının bulunduğu her yerde kullanılabilir. – Fosil yakıtlar iki asırdan beri dünyanın birçok yerinde ana enerji kaynağı oldukları için, gerek teknolojik kullanım yöntemleri gerek kullanım tercihleri köklü bir şekilde toplumlarda yerleşmiş durumdadır. Her ne kadar iki asır insan tarihinde uzun bir süre teşkil etmese de, geçtiğimiz iki asır sanayi devrimlerini içerdiği ve toplum ve medeniyetlerin yaşam şekillerinin köklü bir şekilde dönüştürdüğü için önemli bir yer teşkil etmektedir. Taşıtların egzozlarından çıkan gazların zararlı olduğunu mutlaka duymuşsunuz. Üstelik bu zararlı gazlar, hava kirliliğinin birincil nedenlerinden birisidir. Nüfusun kalabalık olduğu şehirlerde, egzoz gazlarına bağlı hava kirliliği oranlarının daha yüksek olduğu de bilinen bir gerçektir. Bu kirliliği azaltmak için de uzun yıllar boyunca çalışmalar yapılmış ve en nihayetinde katalitik konvertör ile tanışılmıştır. Katalitik konvertör, egzozlardan çıkan zararlı gazların bir nevi filtrelenerek çevreye salınımını ortadan kaldırmıştır. 1975 yılında kullanılmaya başlanan bu sistem, basit bir mantıkla çalışmaktadır; ama büyük ve önemli bir görevi üstlenmektedir. Oksidasyon katalizörü gibi isimlerle de anılan bu parçaların arabalarda kullanımı zorunludur. Emisyon kontrollerinden geçmeyen otomobillerin, trafiğe çıkışı yasaklanmaktadır. Egzoz emisyon standartlarında ülkelerin belirlediği yasal limit değerleri bulunmaktadır. Günümüzde en çok kullanılan tipi, üç yollu katalitik konvertördür. Üç farklı egzoz gazını birden zararsız hale getirmektedir. Yani 3 farklı reaksiyon ile gazları zararsız hale getirmektedir. Kimyasal reaksiyon temelli bir filtreleme sistemi olduğunu da söylemek mümkündür. Hava kirliliğine karşı duyarlı olmak için bu konuya özen gösterilmesi ve alınacak arabada düzgün çalışıp çalışmadığını kontrol Konvertör Nedir?​ Katalitik konvertörler, arabaların tükettiği yakıttan ortaya çıkan zehirli gazların, havaya direkt karışmasını engellemek için kullanılır. Bir nevi araçların filtre sistemidir diyebiliriz. Egzozların çıkış borusuna yerleştirilmiştir. Çelik bir kutuyu andırırlar. Arabadaki diğer sistemlerle kıyasladığımızda, onlara nazaran oldukça basit bir şekilde çalışırlar. Ama yüklendikleri görev, en az onlarınki kadar önemlidir. Arabalar ve yakıtları, hava kirliliğinin başlıca sebebidir. Özellikle nüfusun kalabalık olduğu büyük şehirlerde bu ciddi bir çevre kirliliği demektir. Bilim adamları, bu kötü gidişe dur demek için bir takım çalışmalar yapmaya karar vermişler ve katalitik konvertörleri tasarlamıştır. Ülkeler araçlardan kaynaklanan hava kirliliğinin miktarını azaltmak için bir takım kısıtlamalar getirmiştir. Yine otomobil üreten firmalar da bu çalışmalara destek olmak amacıyla, motor ve yakıt sistemlerinde olumlu değişiklikler yapmıştır. Bu amaçla üretilen katalitik konvertörler, hava kirliliğinin azaltılması amacıyla 1975 yılında arabalarda kullanılmaya başlanan bir sistemdir. Aslında çalışma sistemi, arabaların diğer sistemlerine göre oldukça basittir. Katalitik konvertör denilen şey, motorların egzozlarından çevreye verdikleri zararlı gazların daha az zararlı hale dönüştürülmesini sağlayan bir aygıttır. Yapılışı açısından oldukça basit bir düzeneği olan katalitik konvertörlerin üstlendiği görev ise son derece Konvertörler Nasıl Çalışır?​ Katalitik konvertörler şu şekilde çalışır; Araçların tükettiği yakıtlardan ortaya çıkan gazlar, hava ile birleşerek yanma odasına girerler. Yanma odasında bu hava – gaz karışımının en uygun düzeyde olması sağlanır. Aksi takdirde, daha çok kirli hava meydana gelecektir. Yanma odasının görevlerinden biri de, bu hava – gaz karışımının yayılmasını engellemektir. En sık kullanılan model olan üç yollu katalitik konvertörün çalışmasında üç kimyasal reaksiyon oluşmaktadır. Önce nitro oksitlerden oksijen ayrıştırılmak, bu şekilde geriye azot ile oksijen kalmaktadır. Burada açığa çıkan azot atmosfere salınır. Oksijen ise sonraki reaksiyonlarda yani karbonmonoksit ve hidrokarbonların yanması için kullanılır. İlk adım sonraki iki adet oksidasyon reaksiyonu gerçekleşir. Oksijen ile hidrokarbonlar ve karbonmonoksit katılınca geriye su ve karbondioksit kalır. Bunlar ise egzozdan atılırlar. Katalitik konvertörün içinde çok küçük deliklere sahip seramik petekler bulunur. bunların üzerinde katalizör elementler kaplıdır ve yapısı sayesinde egzoz gazlarının katalizör elementlere temas yüzeyi artırılır. Hatta bu peteksi yapı açılmış olsaydı, yüzey alanının bir futbol sahası büyüklüğünde olacağı bilinmektedir. Katalizörün içinde egzoz gazlarını kimyasal reaksiyona sokan elementler bulunur. Bunlar ise platin, paladyum, iridyum, radyum şeklinde sıralanmaktadır. Araba soğukken çalışmayan katalitik konvertörün içindeki bu elementler, yüksek sıcaklıklarda aktif olmaktadır. Çabuk ısınabilmesi için motora yakın bir konumu vardır. Çalışma sıcaklığı ise 400 ile 500 santigrat Konvertörler Çalışırken Motorun Devri Niçin Önemlidir?​ Burada dikkat edilmesi gereken noktalardan biri de, motorun devridir. Motor devrinin düşük ya da yüksek olması göz önüne alınarak, aracın yakacağı en uygun yakıt miktarı hesaplanır. Ardından, kullanılacak en uygun seviyede hava miktarı da hesaba katılır. Sonrasında, araçta bulunan bilgisayarlar tarafından, gaz ve yakıtlar en verimli şekilde işletilir. Bunun amacı, yanmamış zararlı gaz miktarını en aza indirmektir. Bu işlemlerin ardından, gazlar Katalatik konvertörlerde çok sayıda tepkimeye uğrar. Bu tepkimelerin ardından, kirlilik oranları hemen hemen % miktarına düşer. Neredeyse tamamen zararsız şekle dönüşen bu gazlar, artık atmosfere Yakıtlarından Açığa Çıkan Bütün Gazlar Zararlı mıdır?​ Yakıt tüketiminin ardından açığa çıkan bütün gazlar zararlı değildir. Hatta tam aksine, bazıları atmosferde bulunması gereken gazlardır ve bunlar, çok fazla bir tepkimeye uğramadan atmosfere salınırlar. Mesela Nitrojen gazı N2 ve su buharı H2O .Katalitik Konvertörlerin Asıl Görevi Nedir?​ Katalitik konvertörlerin asıl görevi; zehirli maddeler içeren Karbonmonoksit CO ve Nitrojen Oksitler’in NO – NO2 atmosfere çıkışını Çalışırken Üretilen Zararlı Gazlar Nelerdir?​ Araçlar çalışırken ortaya çıkan zehirli gazlardan bazıları şunlardır Karbonmonoksit CO En tehlikeli zehirli gazlardan biridir. Çünkü ne rengi vardır ne de kokusu. İnsanları, farkında olmadan yavaş yavaş zehirler. Tam olarak yanmamış halde bulunan yakıtların ve duman üreten buharlaşmış gaz parçacıklarının birleşmesinden oluşur. Nitrojenoksitler NO ve NO2 olmak üzere 2 farklı şekilleri vardır. NOx olarak da simge edilirler Nitrojenoksitler, atmosferde kirli sis bulutlarına ve ormanları telef eden asit yağmurlarına sebep olurlar. İnsanların sinir sistemi üzerinde olumsuz etkileri vardır. Vücudumuzdaki mukus zarları için oldukça tehlikelidirler. Araçlar Çalışırken Üretilen Zararsız Gazlar Nelerdir?​ Egzozdan çıkan zararsız gazlar; azot, karbondioksit gazı ve su buharıdır. Şimdi bunların detaylarına göz atalım Nitrojen Gazı N2 Halk arasında “Azot” diye de bilinir. Atmosfer üzerindeki havanın yaklaşık %78’ini “Azot” dediğimiz bu Nitrojen Gazı oluşturur. Arabalardaki yakıt tüketimiyle birlikte ortaya çıkan gazlardan biridir. Ancak zararsız olduğundan, Katalitik konvertörlerde çok fazla işleme uğramadan atmosfere salınırlar. Karbondioksit Gazı CO2 Araba yakıtlarının yanmasıyla ortaya çıkan gazlardan biridir. İçerisinde, “1 Karbon + 2 Oksijen” formülünden oluşan bileşim vardır. Her bir karbon atomuna karşılık, 2 oksijenin birleşmesinden karbondioksit oluşur. Makul miktarda olduğu zaman zararsızdır fakat gereğinden fazla bulunduğu ortamda zararı vardır. Atmosferde % oranında karbondioksit gazı bulunması gerekir. Azı ya da fazlası zararlıdır. Görevlerinden birisi de, oksijeni atmosferde tutmaktır. Eğer bir bölgede, karbondioksit gazı gereğinden az bulunursa; oksijen o atmosferde tutunamaz ve dağılır. Bu da, o bölgede oksijen yetersizliğinden dolayı hava kirliliğine yol açar. Eğer bir bölgede karbondioksit, gereğinden fazla bulunursa; o bölgede oksijen, haddinden fazla bulunur. Bu da, yine o bölgede oksijen fazlalığından dolayı hava kirliliğine yol açar. Su Buharı H2O Zararı yoktur. Hidrojen ve oksijen birleştiğinde bir kimyasal bağ meydana gelir ve su buharı bu şekilde oluşur. Zararsız olduklarından, pek fazla tepkimeye girmeden, araçlardan direkt atmosfere salınırlar. Katalitik Konvertörlerin İçinde Kaç Tür Katalit Görev Yapar?​ 2 farklı katalit türü, Katalitik konvertörler içinde çalışır Bunlar Redüksiyon Kataliti ve Oksidasyon Kataliti’dir. Ayrıca konvertörler içinde alüminyumoksit, platinyum ve rodyum gibi kimyasallar da bulunur. Bu kimyasalların görevi, gazlarda bulunan ve atmosfer için zehirli olan karbonmonoksit, hidrokarbon ve NOx’ler ile bir tepkimeye girmektir. Bu tepkimenin ardından, saydığımız zehirli gazlar, atmosfer için zararsız olan su buharına ve karbondioksite dönüştürülür. Redüksiyon Kataliti Amacı, NOx kimyasalının havaya salınmasını engellemektir. Platinyum ve rodyumdan faydalanır. NO ve NO2 molekülleri katalite girdikten sonra, bu nitrojenler katalit tarafından tutulurlar ve bu işlemin ardından Oksijen serbest kalır. Bu oksijen ise diğer bir nitrojen atomu ile birleşir ve sonuçta ortaya N2 çıkar. Oksidasyon Kataliti Katalitik konvertörde, redüksiyon katalitinin görevini tamamlamasından sonra sıra oksidasyon katalitine gelir. Görevi, araçlarda yanmamış halde bulunan karbonu ve karbonmonoksiti; platinyum ve alüminyumoksitler ile bir tepkimeye sokmak ve ardından bunları birleştirmektir. Bu şekilde, zararlı gazlar; zararsız hale ya da en az zararlı hale dönüştürülmüş olur. Ve ardından atmosfere salınır. The post first appeared on . SoruD H, gazı açığa çıkar. Y kabina Cu metali daldırmak E H,O oluşur. X kabina Mg metali daldırmak SO2 H₂ + 13. 10 1. 6 gram C,He D H, gazı açığa çıkar. Y kabina Cu metali daldırmak E H,O oluşur. X kabina Mg metali daldırmak SO2 H₂ + 13. 10 1. 6 gram C,He gazı 0,20 m 2. Normal koşullarda 2,24 litre C,Hgazí, 10 3. 1,806-1023 tane CH, gazı 0/30 Yukarıda verilen maddeler ile ilgili, I. Mol sayıları arasındaki ilişki 3 >1 > 2 şeklinde- dir. II. Karbon atomu sayıları arasındaki ilişki 1 > 2 = 3 şeklindedir. Ill. Hidrojen atomu sayılan arasındaki ilişki 1 =3>2 şek- lindedir. ifadelerinden hangileri doğrudur? C12 g/mol, H1 g/mol 2 6 A Yalniz ! B I ve II C I ve III D II ve III E I, II ve III 24 2,60 y 3 6 S 0 20 8 6,024 Bot xx800

no2 gazı nasıl açığa çıkar